សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន
ខេត្តស្ទឹងត្រែង ប្រទេសកម្ពុជា-គម្រោងស្រាវជ្រាវអច្ឆរិយភាព នៃទន្លេមេគង្គដែលគាំទ្រមូលនិធិដោយទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ USAID បង្ហាញតម្រុយថានឹងអាចការពារបាននូវប្រភេទត្រីយក្សជិតផុតពូជនេះព្រមទាំងទន្លេដែលប្រភេទត្រីរស់នៅ។ ការរកឃើញត្រីបបែលយក្សទឹកសាបដ៏ធំមានទម្ងន់ ៣០០គីឡូក្រាម ឬ ៦៦០ផោនកាលពីឆ្នាំមុននៅក្នុងទន្លេមេគង្គ បានចាប់ផ្តើមផ្តួចផ្តើមគំនិតថ្មីមួយដោយរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរីកដើម្បីសិក្សាស្វែងយល់ និងការពារសត្វអាថ៌កំបាំងដ៏ធំបំផុតមួយនេះនៅលើភពផែនដីយើង។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានប្រសិទ្ធនាមត្រីបបែលយក្សនេះថា “បូណ៌មី”ដែលមានន័យថា “ព្រះចន្ទពេញវង់/បូណ៌មី” ។ក្នុងរយៈពេល ១២ខែមកនេះ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របាននឹងកំពុងតាមដានសត្វបបែលដែលបានបំបែកកំណត់ត្រាឯតទគ្គកម្មពិភពលោកមួយនេះ។ បន្ទាប់ពីគេចាប់វាបានក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ បូណ៌មីត្រូវបានគេបំពាក់ស្លាកបញ្ជូនសំលេង (acoustic tag) មុនពេលដោះលែងទៅក្នុងទន្លេវិញ។ ទិន្នន័យដែលគេប្រមូលបានបង្ហាញថាក្រៅពីទំហំដ៏ធំអស្ចារ្យគឺជម្រករបស់សត្វបបែលយក្សញីនេះមានទំហំតូចនៅឡើយគឺថា នៅតំបន់កណ្តាលនៃទន្លេមេគង្គគឺពោរពេញដោយជីវៈចម្រុះ តែទន្លេមេគង្គរងការគំរាមកំហែងនៅតំបន់ភាគខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជា។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដឹងតិចតួចបំផុតអំពីបបែលយក្សទឹកសាបនេះ ខណៈពេលដែលចំនួនរបស់ពួកវាបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកនៅទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ក្នុងខែនេះ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលទទួលបានការគាំទ្រមូលនិធិពីទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ USAID និងបោះពុម្ពផ្សាយនិងចែករំលែកនូវលទ្ធផលប្រកបដោយគុណតម្លៃទាំងនេះ។ អ្នកស្រី ឃែរី ភែលស៍មេន នាយិការបេសកកម្មនៃទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ USAID មានប្រសាសន៍ថា “ទន្លេមេគង្គដែលហូរកាត់ប្រទេសចំនួនប្រាំមួយក្នុងតំបន់អាស៊ី គឺជាជង្រុកនៃជីវៈចម្រុះរបស់សាកលលោក និងជាជម្រករបស់ត្រីប្រមាណជិត១០០០ប្រភេទដោយរួមទាំងបបែលយក្សទឹកសាបនេះផងដែរ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ USAID មានមោទនភាពណាស់ក្នុងការចូលរួមការពារអច្ឆរិយភាពទន្លេមេគង្គ និងការពារប្រភេទពូជត្រីដែលជិតផុតពូជដើម្បីជួយទ្រទ្រង់ធនធានជលផលកម្ពុជាឲ្យមានកាន់តែសម្បូរបែបដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជារាប់លាននាក់។
លោកហ្សេប ហូហ្គេន សាស្ត្រាចារ្យជីវវិទ្យានៅសកលវិទ្យាល័យណេវ៉ាដារីណូ និងជាប្រធានដឹកនាំការស្រាវជ្រាវ របស់គម្រោងអច្ឆរិយភាព នៃទន្លេមេគង្គ ដែលគាំទ្រមូលនិធិដោយទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ USAID ក្នុងការសិក្សានេះមានប្រសាសន៍ថា “ព័ត៌មានថ្មីអំពីត្រីបបែល និងត្រីជិតផុតពូជដទៃទៀតមានសារៈសំខាន់ចំពោះការការពារសត្វដែលជាតំណាងជាតិកម្ពុជា និងការអភិរក្សទន្លេដែលផ្តល់ស្បៀងដល់មនុស្សរាប់លាននាក់”។ លោកបានបន្តរថា "សត្វបបែលយក្សឥឡូវនេះបានក្លាយជាចំណុចស្នូលនៃការជជែកពិភាក្សាគ្នាដ៏ធំមួយអំពីជោគវាសនានៃទន្លេមេគង្គ និងថាតើធ្វើយ៉ាងឲ្យមានមានតុល្យភាពរវាងការអភិវឌ្ឍអាងទន្លេជាមួយនឹងការគ្រប់គ្រងបរិស្ថាន ដើម្បីឱ្យទន្លេមេគង្គដ៏អសច្ចារ្យនេះអាចបន្តផ្គត់ផ្គង់ដល់ប្រជាជនក្នុងតំបន់រាប់ជំនាន់តទៅមុខទៀត។
ជាសាកល អង្គការសហភាពអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN) បានវាយតម្លៃថាសត្វបបែលយក្ស ជាសត្វជិតផុតពូជដោយសារតែចំនួនរបស់វាមានការថយចុះ រហូតដល់ ៧៩% ក្នុងសតវត្សចុងក្រោយនេះ។
###
ទំនាក់ទំនងផ្សព្វផ្សាយ៖
លោកស្រី ជា សីលា
ប្រធានគ្រប់គ្រងគម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ
លោកបណ្ឌិត ហ្សេប ហូហ្គេន
ប្រធានដឹកនាំគម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ