ဘာသာစကား

စစ်တပ်၏ အကြိမ်ကြိမ် အာဏာသိမ်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော စိန်ခေါ်မှုများကြားက အားလုံးပါဝင်နိုင်သော ဒီမိုကရေစီရရှိရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေကြသော မြန်မာပြည်သူများ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည်  နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်ကြာ ပံ့ပိုးကူညီလာခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲသည် အရပ်သား ဦးဆောင်သော အစိုးရတစ်ရပ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီသို့သွားရာ လမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ရောက်ရှိစေခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် တရားဝင်ရွေးကောက်ခံအစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုနှင့် ၎င်း၏နောက်ဆက်တွဲ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများသည် မြန်မာနိုင်ငံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလမ်းကြောင်းကို ရုတ်ခြည်းဆိုသလို နောက်ပြန်လှည့်သွားစေခဲ့သည်။ USAID သည် အရပ်သားအစိုးရ အားကောင်းစေရန်၊ ဒေသခံလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများနှင့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ အားကောင်းစေရန်၊ ပြည်သူအများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်နှင့် အားလုံးပါဝင်နိုင်သော စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ရရှိစေရန်၊ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်ပြီး ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်သော လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများ ဖြစ်ထွန်းလာစေရန်နှင့် လူ့အသက်ကယ်တင်နိုင်သော လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အရေးပေါ် အကူအညီများ ပေးအပ်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ ပြည်တွင်းမှ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကွန်ရက်များမှတဆင့် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ပေးနေပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ဆောင်ရွက်မှုများအကြောင်း

၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သော  Burma United for Rigorous Military Accountability (BURMA) Act သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မြန်မာပြည်သူများအပေါ်  ထားရှိသော ရေရှည်ကတိကဝတ်ကို အလေးအနက်ဖော်ညွှန်းပြီး နိုင်ငံရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများအကြားတွင် ဖော်ဆောင်နေသော USAID/Burma ၏ စီမံကိန်းများအတွက် လမ်းညွှန်မှု ပေးပါသည်။ USAID ၏ စီမံကိန်းများသည် လူ့အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်ပေးသည်၊ ဒီမိုကရေစီ လုပ်ငန်းစဉ်များကို ပံ့ပိုးပေးသည်၊ စီးပွားရေးနှင့် ပညာရေး အခွင့်အလမ်းများမှတဆင့် ကြံ့ခိုင်မှုကို တည်ဆောက်ပေးပြီး လက်လှမ်းမီမှု နည်းပါးသော၊ ဖယ်ကျဥ်ခံထားရသော ရပ်ရွာလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများ အတွက် လူ့အသက်ကိုကယ်တင်နိုင်သော၊ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ဝန်ဆောင်မှုများကို ပိုမိုလက်လှမ်းမီလာအောင် လုပ်ဆောင်ပေးပါသည်။ USAID သည် ကျန်းမာရေး၀န်ဆောင်မှုရလဒ်များ  ပိုမိုကောင်းမွန်စေရန်နှင့် HIV၊ ငှက်ဖျားနှင့် တီဘီရောဂါကဲ့သို့သော ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို လျော့ပါးသက်သာစေရန်လည်း ဆောင်ရွက်နေပါသည်။

စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု

တစ်ချိန်က အာရှ၏ “စပါးကျီ” ဟု လူသိများသော မြန်မာနိုင်ငံမှာ ယနေ့တွင် သန်းနှင့်ချီသော ပြည်သူများသည် စားနပ်ရိက္ခာ မဖူလုံမှုကို ရင်ဆိုင်နေကြရပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာ အကူအညီများ လိုအပ်နေသည်။ ရှုပ်ထွေးသော အကျပ်အတည်းများကြား မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှ ပြည်သူများအား ၎င်းတို့၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်လုပ်ကိုင်နိုင်စေရေးအတွက် USAID မှ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် ရပ်ရွာလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများ၏ ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်မှုကို မြှင့်တင်ပေး နေပါသည်။ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများတွင် ငွေကြေးအရင်းအနှီး ထောက်ပံ့ရေး၊ စျေးကွက်ချိတ်ဆက်မှုများ အားကောင်းလာစေရေး၊ အရည်အသွေးမြင့် လယ်ယာသွင်းအားစုများ လက်လှမ်းမှီမှု တိုးမြှင့်ရေး၊ တာဝန်ယူမှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအလေ့အထများကို မြှင့်တင်ရေးနှင့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများကြား အပြန်အလှန်ချိတ်ဆက်မှု ပိုမိုတိုးတက်စေရေးတို့ ပါဝင်သည်။

ပညာရေး

အနာဂတ်ဒီမိုကရေစီမြန်မာနိုင်ငံအတွက် ပညာတတ်ပြည်သူလူထုသည် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သော်လည်း အာဏာသိမ်းမှုသည် ခန့်မှန်းခြေ ကျောင်းသူ၊ကျောင်းသား (၆) သန်းခန့်ကို ကျောင်းထွက်စေခဲ့ပြီး ပညာရေးအရည်အသွေးကိုလည်း သိသိသာသာ ဆိုးရွားလာစေခဲ့သည်။ USAID သည် ပဋိပက္ခကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသည့်‌အ၀င်းအပိုင်းများနှင့် လက်တွဲအလုပ်လုပ်၍ အခြေခံပညာသင်ကြားခွင့် ရရေးအတွက် လုပ်ဆောင်ပေးလျက်ရှိပြီး အာရှတခွင်နှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ တက္ကသိုလ်ပညာရေးအစီအစဉ်များတွင်ပါ၀င်တက်ရောက်နိုင်ရန် ပညာသင်ဆုများ ပေးအပ်ခြင်းဖြင့် လူငယ်များနှင့်အလားအလာရှိ ခေါင်းဆောင်များကို ထောက်ပံ့လျက် ရှိပါသည်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး

အာဏာသိမ်းပြီးချိန်မှစ၍ စစ်တပ်သည် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အဆောက်အဦများကို ဝင်ရောက်စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး သန်းနှင့်ချီသော ပြည်သူများ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု မရရှိအောင် ဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်နှစ်တာကာလအတွင်း ကူးစက်ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများ တည်ငြိမ်စွာ တိုးတက်မှုရှိခဲ့သော်လည်း ငှက်ဖျားနှင့် တီဘီရောဂါကဲ့သို့သော ကူးစက်ရောဂါများ ဖြစ်ပွားမှုသည် တဖန် ပြန်လည်မြင့်တက်လာပြီး အခြေခံကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများ မရှိခြင်းကြောင့် မဖြစ်ခင်ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်သော နာမကျန်းမှုနှင့် သေဆုံးမှုတို့ကို ဖြစ်လာစေသည်။ USAID/Burma သည် ဝန်ဆောင်မှုများ လက်လှမ်းမှီရရှိမှုနည်းပါးသော ရပ်ရွာလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများတွင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအား ပိုမိုလက်လှမ်းမှီရရှိစေရန်၊ မိခင်နှင့်ကလေးသေဆုံးမှုကို လျှော့ချရန်နှင့် HIV၊ ငှက်ဖျားနှင့် တီဘီကဲ့သို့သော ကူးစက်နိုင်သောရောဂါများကို တိုက်ဖျက်ရန် လုပ်ဆောင်နေသည်။ ရပ်ရွာလူမှု အသိုင်းအဝိုင်းများ၏ ကျန်းမာရေးနှင့် ကောင်းမွန်စွာနေထိုင်နိုင်ရေးအတွက် တိုက်တွန်းအရေးဆိုနိုင်စေရန် USAID ၏ မိတ်ဖက်များတွင်ပါဝင်သော ဒေသခံအရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများအား စွမ်းရည်မြှင့်တင် ပေးလျက် ရှိပါသည်။

ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်အရေး

မြန်မာနိုင်ငံဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်လည်ရောက်ရှိရေးအတွက် အထောက်အပံ့ပေးနေသော ဦးဆောင်အလှူရှင်ဖြစ်ရပ်တည်ရင်း USAID သည် မတူကွဲပြားသော ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားသူ အစုအဖွဲ့များနှင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ ၄င်းတို့တွင် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတော်တစ်ရပ် ထူထောင်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီကျကျရွေးကောက်ခံ အရပ်သား အစိုးရ ပေါ်ပေါက်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေကြသော နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူများ၊ သတင်းသမားများ၊ လူ့အခွင့်အရေးကာကွယ်မြှင့်တင်သူများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ နှင့် တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးသူများ ပါ၀င်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ စီမံကိန်းများသည် ဒီမိုကရေစီတန်ဖိုးများနှင့် အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်များကို အားဖြည့်ပေးသည်၊ နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားများ၏ပူးပေါင်းပါဝင်မှုကို မြှင့်တင်ပေးသည်၊ အမှီအခိုကင်းသော မီဒီယာကို အားကောင်းလာစေသည်၊ ပြည်သူအားလုံးအတွက် အားလုံးပါဝင်နိုင်ပြီး သာယာဝပြောသော အနာဂတ်ကို တည်ဆောက်နေသော မြန်မာပြည်သူလူထုအား ပံ့ပိုးပေးလျက် ရှိပါသည်။

လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီပေးရေး 

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများအပေါ် စစ်အစိုးရ၏ ဝင်ရောက်စီးနင်းတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ ရရှိနိုင်မှုကို လျော့နည်းစေခဲ့ပြီး၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းအလုပ်များကို အကန့်အသတ် ဖြစ်စေခဲ့သည့်အပြင် လူသန်းပေါင်းများစွာကို အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်စေခဲ့သည်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဦးဆောင်အလှူရှင်အဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိသော USAID သည် လူ့အသက်ကယ်တင်နိုင်သော ပံ့ပိုးမှုများကို ပဋိပက္ခကြောင့် ရွှေ့ပြောင်းရသော သို့မဟုတ် ထိခိုက်ခံစားရသော မိသားစုများနှင့် ရပ်ရွာလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများအတွက် ပံ့ပိုးပေးလျက် ရှိပါသည်။ယင်းထောက်ပံ့မှုများတွင် အမိုးအကာနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းများ၊ လူမှုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး၊ အစားအစာနှင့် ငွေသား၊ ရေ၊ ကျန်းမာသန့်ရှင်းရေး နှင့် တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေး၊ ရွေ့လျားကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုနှင့် အာဟာရရရှိရေး၊ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ ပါ၀င်သည်။

Image
photo of farmers in burma at a rice field